پیش از اینکه درمورد کابل برق مفتولی توضیحی خدمت شما ارائه دهیم باید بدانید کابل‌های برق به لحاظ شکل هادی به چهار گروه:

1. مفتول (کلاس1)
2. نیمه افشان (کلاس2)
3. افشان (کلاس5)
4. سوپر افشان (کلاس6)

تقسیم‌بندی می‌شوند که هر گروه دارای مشخصات و کاربردهای متفاوت می‌باشد. جنس هادی کابل مفتول و نیمه افشان و کابل از جنس آلومینیوم (AL) و یا مس (CU) می‌باشد اما در کابل‌های افشان و سوپر افشان برای تولید هادی از آلومینیوم نمی‌توان استفاده کرد و هادی این دو دسته فقط می‌تواند از فلز مس ساخته‌شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی گروه 1 یعنی کابل برق مفتول، بپردازیم.

کابل برق مفتول را به نام کابل خشک نیز می‌شناسند و علت این نامگذاری برخورداری از انعطاف پذیری کمتر در مقایسه با کابل افشان می‌باشد. البته قابل به ذکر است که این کابل‌ها در مقایسه با کابل افشان با هادی مس، از هدایت الکتریکی بیشتری برخوردار هستند. وظیفه اصلی این نوع از کابل مانند سایر کابل‌ها، انتقال جریان برق می‌باشد و امروزه کاربردهای گسترده‌تری پیدا کرده‌اند. البته کابل های برق به دسته کابل برق ۳ فاز و کابل برق تک فاز هم تقسیم می شوند که موضوع بحث ما نیست.

ساختار کابل برق مفتولی

کابلهای مفتول، کابلهایی هستند که ساختار آنها از چندین رشته سیم مفتول تشکیل شده که به هم تابیده شده اند. هادی این کابلها میتواند بر اساس استاندارد، از گروه 1 یا گروه 2 باشد که طبق استاندارد ISIRI3084 میباشد. به طور کلی، این کابلها علاوه بر عایق، از یک پوشش میانی (فیلر) نیز تشکیل شده اند که به عنوان پرکننده استفاده میشود.

عایق این کابلها، مانند اغلب کابلهای برق، از پلی وینیل کلراید یا همان PVC است که فاقد رسانایی بوده و دارای خاصیت خود خاموش شوندگی میباشد. این ویژگی مانع از عبور جریان برق از خود میشود و در صورت بروز آتش، غیرقابل اشتعال نخواهد بود، اما از انتشار و هدایت آتش جلوگیری میکند. همچنین، این عایق از نشت جریان الکتریکی جلوگیری کرده و به افزایش ایمنی کابل کمک میکند. لازم به ذکر است که ضخامت عایق کابل بسته به ولتاژ آن متغیر است؛ به عبارت دیگر، هرچه ولتاژ بیشتر باشد، کابل دارای عایق ضخیمتری خواهد بود، مگر اینکه از استاندارد لازم برخوردار نباشد.

انواع کابل مفتولی

کابل برق مفتول با توجه به جنس هادی آن به دو دسته آلومینیوم و مس تقسیم می‌شود :

• کابل مفتول آلومینیوم : این کابل‌ها دارای هادی از جنس آلومینیوم هستند و  به دلیل اینکه فلز آلومینیوم در مقایسه با مس ارزان‌تر می‎باشد کابل‌های آلومینیومی نسبت به کابل مسی از قیمت پایین‌تری برخوردار هستند.
• کابل مفتول مسی : هادی این نوع کابل از جنس مس می‌باشد و به همین علت قیمت آن‌ها گران‌تر است اما کیفیت بسیار بالایی دارند. فلز مس برای انتقال جریان الکتریکی، رسانای بسیار مناسبی است.

لازم به ذکر است که کابل‌ مفتول مسی در سطح مقطع گوناگون تولید می‌شود اما کابل مفتول آلومینیوم از سطح مقطع 10 میلیمتر مربع به بازار عرضه می‌شود.

• کابل برق مفتولی با توجه به ولتاژ به سه دسته کلی دسته‌بندی می‌شود :

• کابل برق مفتولی دارای ولتاژ نامی 300-500 ولت
• کابل برق مفتولی دارای ولتاژ نامی 450-750 ولت
• کابل برق مفتولی با ولتاژ نامی 0.6-1 کیلو ولت

در خصوص دسته سوم باید گفت که این کابل‌ها کارایی بالایی دارند و بسیاری از افراد آن‌ها را به نام کابل زمینی می‌شناسند و به عنوان کابل های های فشار قوی استفاده می شوند .

استاندارد و ویژگی‌های کابل برق مفتولی

کابل‌های مفتول بسته به محل مصرف و شرایط نصب طبق استانداردهای مختلفی تولید می‌شود اما هادی تمام این کابل‌ها مطابق استاندارد ISIRI3084  و دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد :

• میزان انعطاف پذیری کم
• دارای قابلیت هدایت جریان برق به طور مطلوب
• مقاومت فیزیکی بسیار بالا

کاربرد کابل برق مفتولی

کابل مفتول برای مقاصد مصرفی در صنعت و یا کابل‌کشی در داخل ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد . این نوع کابل‌ها در اماکن خشک ، آبدار یا مرطوب و مکان هایی که بسته است ، کاربرد دارند .  در مکان‌هایی که باید از کابل نصب ثابت استفاده کرد ، کابل‌های مفتولی عملکرد بسیار مطلوبی از خود نشان می‌دهند به همین دلیل در زیر مصالح ساختمانی، شبکه‌های توزیع برق، داخل لوله‌های زیرگچ و تابلوهای الکتریکی می‌توان از آن‌ها استفاده نمود. مزایای استفاده از کابل‌های مفتولی شامل موارد:

1) عمر مفید بالا

2) رسانایی بالا و عملکرد مناسب

3) مقاوم در برابر پیچیده شدنه و ساییدگی

4) سازگار با تمامی شرایط آب و هوایی، می‌باشد.

تفاوت کابل افشان و مفتول

کابل‌های افشان و مفتولی دارای تفاوت‌های عمده‌ای می‌باشند که در ادامه به بررسی این‌ تفاوت ها می‌پردازیم:

1. اولین تفاوت این دو نوع کابل در انعطاف پذیری آن‌ها است. کابل افشان دارای انعطاف بیشتری نسبت به کابل مفتول است .
2. دومین تفاوت مربوط به مقاومت اهمی است که در کابل‌های افشان بیشتر از مفتول است .
3. کابل‌های مفتول در مقایسه با کابل‌های افشان از هدایت الکتریکی بالاتری برخوردار است .
4. از نظرکاربرد استفاده این دو نوع کابل با هم تفاوت دارد. از کابل افشان به دلیل داشتن قابلیت انعطاف، در ماشین آلات و صنعت ساختمان سازی و از کابل مفتول در شبکه‌های توزیع برق، داخل لوله‌های زیرگچ و تابلوهای الکتریکی استفاده می‌شود .
5. قیمت کابل‌های مفتولی معمولاً در یک متراژ و اندازه مشخص، از کابل‌های افشان بیشتر است .

معایب و مزایای کابل مفتول (در مقایسه با کابل افشان)، به طور خلاصه، در جدول زیر عنوان شده‌است.